Hoe besteed je respectvol aandacht aan relationele en seksuele vorming? – Week van de Lentekriebels
Van 31 maart tot en met 4 april 2025 vindt de Week van de Lentekriebels plaats. Tijdens deze nationale projectweek besteden scholen in het speciaal en basisonderwijs extra aandacht aan relationele en seksuele vorming. Maar hoe zorg je ervoor dat je deze thema’s veilig en respectvol bespreekbaar maakt in jouw klas?
Waarom aandacht voor seksualiteit en relaties essentieel is
Kinderen zijn van nature nieuwsgierig en ontdekken overal de wereld om zich heen: thuis, op school, op de BSO of bij de sportvereniging. Op school maken ze vrienden, leren ze omgaan met verschillen, ontdekken ze dat iedereen anders is en ervaren ze soms hun eerste gevoelens van verliefdheid.
Juist daarom is school een belangrijke plek voor relationele en seksuele vorming. Kinderen hebben hier namelijk allerlei vragen over. Kleuters zijn bijvoorbeeld benieuwd naar het verschil tussen jongens en meisjes of hoe baby’s ontstaan, terwijl oudere kinderen meer willen weten over verliefdheid, puberteit en relaties.
Door hen betrouwbare informatie te geven die aansluit bij hun leefwereld, help je hen om zich veilig en zelfverzekerd te ontwikkelen.
20 jaar Lentekriebels: lessen die kinderen sterker maken
Al twintig jaar geven basisscholen in Nederland aandacht aan relationele en seksuele vorming. Thema’s zijn bijvoorbeeld:
- Vriendschappen en verliefdheid
- Lichamelijke ontwikkeling en puberteit
- Grenzen aangeven en respecteren
- Respect voor diversiteit
Door hieraan te werken, leren kinderen respectvol met zichzelf en anderen om te gaan. Dit maakt ze weerbaarder en helpt hen om positief naar zichzelf en elkaar te kijken. Zo ontstaat er een veilige sfeer in de klas en op school.
Praktische lestips vanuit Gendi
Ga je aan de slag met lessen over seksualiteit en relaties? Deze praktische lestips van Gendi helpen je op weg:
- Praat over gender met de gratis kletskaartjes ‘Gender- en seksuele diversiteit’ Bekijk hier.
- Lees (prenten)boeken met een LHBTI+ thema.
- Gebruik de lesideeën op de website van de Week van de Lentekriebels.
- Doe de Kahoot-quiz Lentekriebels voor groep 7-8.
- Download het gratis katern van Kwink voor de Week van de Lentekriebels.
- Bekijk het filmpje van Tijn de Jong over genderdysforie of een van de films voor de Week van de Lentekriebels van Netwerk Filmeducatie.
- Beluister het lijflied van Dokter Corrie op YouTube over homoseksualiteit.
Gendi is een initiatief van onze samenwerkingspartner Stichting School & Veiligheid. School & Veiligheid ondersteunt scholen in het bevorderen van de sociale veiligheid met steun van het Ministerie van OCW.
Zo betrek je ouders succesvol bij De Week van Lentekriebels
De Week van de Lentekriebels maakt elk jaar veel los. Omdat ouders soms vragen of zorgen hebben, is het belangrijk om hen vroegtijdig bij deze themaweek te betrekken. Goede communicatie zorgt voor begrip en voorkomt onrust. Vertel waarom de lessen belangrijk zijn en hoe deze bijdragen aan een veilig en respectvol klimaat op school.
Onze samenwerkingspartner Stichting School & Veiligheid heeft een aantal tips voor scholen
- Zorg dat de school een duidelijke visie heeft over relationele en seksuele vorming. Dit geeft je houvast in de communicatie naar de ouders toe.
- Houd voor ogen dat zowel ouders als de school willen dat kinderen respectvol, verantwoordelijk en bewust leren omgaan met zichzelf en de ander.
- Blijf in verbinding met de ouders. Een fijne band met de ouders en goede communicatie helpt onrust te voorkomen. Heb hierbij ook begrip voor de zorgen die er leven en sta open voor vragen.
- Bekijk wat het team nodig heeft om met vertrouwen les te geven en een sociaal veilig setting te creëren.
Blijf het hele jaar door aandacht besteden aan sociale veiligheid
Sociale veiligheid in groepen wordt versterkt als er sprake is van openheid en respectvolle communicatie over gevoelens, grenzen en relaties. Initiatieven waarin relationele en seksuele vorming centraal staan, zoals de Week van de Lentekriebels, dragen hieraan bij.
Door deze initiatieven leren kinderen en jongeren hoe ze respectvol met elkaar omgaan en elkaars grenzen herkennen en respecteren. Het bespreekbaar maken van deze onderwerpen binnen een sociaal veilige omgeving kan grensoverschrijdend gedrag verminderen. Dit heeft een positief effect op de groepsdynamiek en sociale veiligheid.
Belangrijk is wel dat dit niet eenmalig gebeurt. Het effect wordt versterkt wanneer er meerdere momenten per jaar aandacht wordt besteed aan relationele en seksuele vorming.
Ook het Kenniscentrum Omgaan met Pesten zet zich het hele jaar in voor sociale veiligheid en weerbaarheid. Wij bieden diverse scholingen die professionals helpen bij het creëren van een veilig sociaal klimaat, waaronder:
Door deze scholingen ben jij goed voorbereid om te zorgen voor een veilige omgeving waarin kinderen en jongeren zichzelf kunnen zijn en waarin lessen over relationele en seksuele vorming veilig gegeven kunnen worden.
Twintig jaar samenwerken aan weerbaarheid
Niet alleen de Week van de Lentekrielens bestaat 20 jaar, onze organisatie ook. Kenniscentrum Omgaan met Pesten zet zich al ruim twintig jaar in om kinderen sterker te maken. Ons landelijk team van professioneel opgeleide Sta Sterk trainers werkt door heel Nederland en België om pesten te voorkomen en sociale veiligheid te versterken.
Denk bijvoorbeeld aan de Sta Sterk training en Brugklastraining Stevige Stap, waarin kinderen en jongeren leren grenzen te stellen, zelfverzekerder te zijn en sterker te staan tegen pestgedrag. Wil je het probleem breder aanpakken? Kies dan voor onze Sta Sterk workshops of de antipestprogramma’s Sta Sterk op School of Omgaan met Elkaar. Deze programma’s werken aan een sociaal veilig klimaat door de sociale weerbaarheid van leerlingen te vergroten en versterken de anti-pest houding en groepscohesie. Leerlingen die tegen pesten willen optreden, leren hoe zij effectief kunnen ingrijpen.
Wil jij leren hoe je kinderen en jongeren beter kunt ondersteunen met behulp van de Sta Sterk methodiek? Word dan Sta Sterk trainer! De volgende opleidingsgroep start in mei.
Vraag hier de opleidingsbrochure aan.
Samen bouwen we aan een veilige toekomst waarin elk kind en elke jongere zichzelf mag en kan zijn!
Bronnen:
Deel dit blog op Social Media
Zet onze gratis lespakketten in om aan sociale veiligheid te werken en pesten tegen te gaan!
De lespakketten kunnen bijvoorbeeld in het onderwijs, de kinderopvang en op de sportclub worden ingezet door pedagogisch professionals en / of vrijwilligers, die werken met kinderen en jongeren. Ieder lespakket heeft een eigen thema en is ontwikkeld voor de Week tegen Pesten of Dag tegen Pesten. In de lespakketten zijn werkvormen, spelvormen, werkbladen, tips & tools opgenomen die bijdragen aan het voorkomen, tijdig signaleren en aanpakken van pesten. Door inzet van het lespakket versterk je sociale veiligheid in een groep en/ of organisatie.
Ontvang altijd als eerste onze tips en nieuwe lespakketten
"*" geeft vereiste velden aan
Wil jij ook specialiseren in interventies bij sociale veiligheid en weerbaarheid?
Bij Kenniscentrum Omgaan met Pesten bieden wij opleidingen voor dé professional die het verschil wil maken in sociale veiligheid.
Kortom, er is voor jou ook een mogelijkheid om #verschilmaker te zijn!
(Online) Activiteiten
Naast onze opleidingen organiseren wij ook regelmatig (online) workshops, trainingen en webinars aan. Sommigen gratis en anderen tegen een kleine vergoeding.
Auteur:
Mirelle Valentijn
In 2023 werd ik als drijvende kracht achter onze organisatie Omgaan met Pesten benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.
Als eigenaar van het Kenniscentrum kom je mij tegen als docent in ons scholingsaanbod. Ik ben daarnaast actief betrokken bij de ontwikkeling en uitvoering van alle opleidingen die wij aanbieden.
Ik heb een enorme motivatie, kracht en hele sterke missie om de wereld vriendelijker en veiliger en daarmee mooier te maken. Ik heb sinds 2003 duizenden kinderen, jongeren, volwassenen en pedagogisch- en onderwijsprofessionals geholpen.
Advies nodig?
Neem contact op met Mirelle