Ouderpijn: mijn dochter van 8 wordt gepest en ik lijd eronder

Artikel geschreven door Yara Hooglugt. Op 3 februari verschenen in Vrouw.

De dochter (8) van Nadja wordt gepest op school. Niet alleen het meisje, maar óók Nadja heeft daaronder erg te lijden. Ze wil zich sterk houden, maar merkt dat ze wankelt en is bang dat dat doorslaat op haar kind. Ze vraagt VROUW om advies.

“Onlangs ben ik erachter gekomen dat de klasgenootjes van mijn dochter (8) haar op school het leven zuur maken. Zij en een vriendinnetje worden gepest. Het kostte me een tijdje doorvragen voordat ze daarover überhaupt open kaart wilde spelen, dus ik weet dat ik heel voorzichtig moet zijn in wat ik doe of zeg. Dat lukt me alleen niet goed, omdat ik het niet kan aanzien dat mijn meisje pijn heeft. Ik heb er buikpijn van en het is het enige waar ik nog aan kan denken op dit moment. Ik wil haar overal voor behoeden en merk dat ik extreem voorzichtig met haar ben geworden. We zijn nog op zoek naar een oplossing, maar ik probeer tot die tijd een middenweg te vinden tussen mijn eigen angsten en een sterke houding ten opzichte van mijn dochter. Dat lukt me nog niet goed. Hoe ga ik hiermee om?”

Mirelle Valentijn, voorzitter van Stichting Omgaan met Pesten, vindt het dapper dat Nadja met deze vraag naar voren treedt. “Ouderpijn is namelijk nog een onderbelicht thema dat het verdient bespreekbaar gemaakt te worden. Die pijn kent grofweg drie verschillende uitingsvormen: schuldgevoel, frustratie en meelijden.”“Hoe begrijpelijk dat ook is; je helpt je kind er niet mee”, vervolgt Mirelle.

Schuldgevoel

“Ouders die worstelen met een schuldgevoel gaan vaak aan zichzelf twijfelen. ‘Hoe heeft dit onder mijn neus kunnen gebeuren?’ ‘Waarom heb ik de signalen gemist?’ ‘Waarom heeft mijn kind mij hier niet in betrokken en mij in vertrouwen genomen?’. Met dit soort gedachten en zelfverwijten maak je het jezelf en je kind alleen maar lastiger. Daarom is het belangrijk om het jezelf zo snel mogelijk te vergeven om zelf sterker in je schoenen te kunnen staan. Realiseer je dat pesten een verborgen probleem is: het speelt zich nu juist af onder de radar, wanneer volwassenen wegkijken. Dat kun je jezelf niet kwalijk nemen.”

Frustratie

“Ten tweede is er de frustratie bij veel ouders. Dat roept reacties op als: ‘Ik had het willen weten! Waarom heb je het me niet direct verteld?’ en ‘Je weet dat ik voor je klaarsta, waarom heb je me dan juist hierover niet in vertrouwen genomen?’. Het is belangrijk dat je je kind juist dankbaar bent dat hij/zij je in vertrouwen hebt genomen. Met uitingen van frustratie zorg je er eigenlijk alleen maar voor dat je kind zich (opnieuw) van je verwijdert. Hij/zij zal zich voelen alsof hij/zij ter verantwoording wordt geroepen, terwijl dat natuurlijk juist niet is wat je bedoelt. Je kind heeft waarschijnlijk veel moed moeten verzamelen om om hulp te vragen en is onzeker over jouw reactie. Het is daarom heel belangrijk om rustig te blijven, in gesprek te gaan en bij jouw kind te polsen waar hij/zij behoefte aan heeft.”

Meelijden

En dan is er nog de derde uitingsvorm, die het meest terugslaat op de vraag van Nadja: het meelijden met je kind. “Ook die pijn is heel begrijpelijk. Veel ouders gaan irrationeel denken zodra ze erachter komen dat hun kind gepest wordt en lopen vervolgens de hele dag met spanning en stress rond. Ze denken misschien dat het leven van hun kind nu voorgoed getekend is en dat ze overal waar ze komen het doelwit zullen zijn van pesterijen. Dat komt nooit meer goed, wordt vaak gedacht. Het is dan ook logisch dat ouders continu als een soort helikopter boven hun kind willen blijven hangen en vaak willen terugkomen op het onderwerp. Het eerste wat ze vragen aan hun kind zodra hij/zij thuiskomt, is waarschijnlijk of hij/zij nog gepest is die dag. Daardoor leg je de pesterijen juist onder een vergrootglas en maak je het je kind moeilijk neutraal te reageren.”

Wat dan wel?

“Beter is het om rustigere vragen te stellen. ‘Hoe was het op school?’ ‘Heb je nog iets leuks gedaan?’ en vervolgens pas ‘Zijn er nog moeilijke momenten geweest?’. Nogmaals: het is het allerbelangrijkst om met je kind af te stemmen waar hij/zij behoefte aan heeft en hoe jullie een plan kunnen maken. Voor jouzelf als ouder is het belangrijk om een neutrale uitlaatklep te hebben buiten het gezin. Natuurlijk is het goed om met je partner te blijven praten, maar het gebeurt ook regelmatig dat opvoeders tegenover elkaar staan in hun opvattingen. De een is bijvoorbeeld meer van het ‘rug rechten’, terwijl de ander zijn/haar vleugels om het kind wil slaan en het overal voor wil behoeden. Daarom is hulp van buitenaf, en dat kan ook zéker professionele hulp zijn, raadzaam. Als je echt last hebt van de stress, kan een maatschappelijk werker of psycholoog je namelijk ook goed helpen.”

“Alleen als je als ouder zelf aan de slag gaat met je worstelingen, kun je de stevige steunpilaar zijn die jouw kind nodig heeft”, besluit Mirelle. “Het enige wapen waarmee je de situatie kunt openbreken, is een gesprek. Praat erover en geef je kind de tijd om naar een oplossing toe te groeien. Op het moment dat jij erachter komt dat je kind gepest wordt, is het waarschijnlijk al even aan de gang. Die week die daar nog bij komt om je kind voor te bereiden op een stappenplan, maakt dan ook niet zo heel veel meer uit, hoe hard dat ook klinkt. Door je kind de tijd te geven die hij/zij nodig heeft, zorg je ervoor dat je ook niet over zijn/haar grenzen heen gaat.”