Samen Sterk: De Belangrijke ‘Bronzen Weken’ na de Meivakantie

Na de meivakantie breken de Bronzen Weken aan. Een tijd waarin het in groepen extra roerig kan zijn en waarin het belangrijk is om de dynamiek in de groep te begeleiden.

Groepsdynamiek Door het jaar heen

Veel groepen hebben zich dit schooljaar positief gevormd. Tegelijkertijd zijn er ook groepen waarin verdrietig genoeg pestgedrag is ontstaan of blijft doorgaan. Door het jaar heen vraagt de groepsdynamiek iedere keer opnieuw aandacht. In de laatste fase van het jaar, wordt er afscheid genomen van het jaar, de groep, van elkaar en van jou als begeleider van de groep. Dat doet iets met je kinderen en jongeren. 

Tijdens de Bronzen Weken is het daarom belangrijk om opnieuw te investeren in een fijn en veilig groepsklimaat. Door te praten over wat je denkt, voelt en doet, begrijpen leerlingen elkaar in deze periode beter en kunnen ze een ander helpen. Dat heeft een positieve invloed op het samenzijn in deze laatste periode als groep. Wij delen heel graag onze kennis en tips met jou. Ook bieden we je een lespakket dat je kunt aanvragen dat van pas kan komen in deze periode. 

De bronzen weken

Of je nu met kinderen of jongeren werkt op school, de buitenschoolse opvang binnen de kinderopvang, op de (sport)vereniging of je inzet binnen het jeugd- en jongerenwerk, de maanden mei en juni brengen uitdagingen met zich mee. Het einde van het schooljaar of seizoen komt dichterbij. Iedereen is op een eigen manier bezig met het feit dat de groep uit elkaar gaat en er afscheid wordt genomen van elkaar. Daar reageren kinderen of jongeren individueel verschillend op. Het heeft ook invloed op de sfeer in je groep. Jij kunt deze sfeer positief beïnvloeden. 

In de bronzen weken zie je bijvoorbeeld dat: 

• Er minder aardig wordt gedaan tegen elkaar en minder respect wordt getoond. Op deze manier lijkt het naderend afscheid soms minder erg of vervelend.
• Er kritiek wordt gegeven op de begeleider van de groep, de groepsleden en de activiteiten die zij met elkaar als groep ondernemen of de organisatie waarbinnen deze plaatsvinden. 
• Kinderen of jongeren zich losmaken van de groep en meer op zichzelf zijn. 
• Er juist intensiever contact met elkaar wordt gemaakt, omdat ze elkaar (nog) niet los willen laten of het afscheid willen uitstellen. Dit kan zich uiten in allerlei manieren om nog zoveel mogelijk plezier met elkaar te maken en van het samenzijn te genieten. Zowel binnen de activiteit en organisatie waar ze elkaar ontmoeten, als daarbuiten (afspreken, logeren, feestjes, er op uit). 
• De motivatie om zelf of met elkaar een prestatie te leveren of te leren afneemt. Het belangrijkste deel daarvan is immers vaak al geleverd. 
• De afspraken minder of niet worden opgevolgd. Want is dat nog zinvol als we als groep na deze periode niet meer verder gaan met elkaar? Of heeft dat zin als we niet meer verder gaan met deze leerkracht, mentor, pedagogisch medewerker, sportcoach en trainer? De normen vervagen.
• Onrust toeneemt bij kinderen of jongeren, want het thema ‘nieuw’ hangt in de lucht. Er staan nieuwe gebeurtenissen op stapel, of er komen wijzigingen in of zelfs nieuwe groepssamenstellingen voor het aankomende seizoen of schooljaar. Dit brengt spanning en onzekerheden met zich mee. Soms is alles al duidelijk in deze periode en soms nog onvoldoende. Daar kan de jeugd hinder van ondervinden. Dat heeft altijd invloed op gedrag.
• Vermoeidheid toeneemt en dit in combinatie met laatste activiteiten die nog op de planning staan, voor een deel van de groep intensief kan zijn. Dit uit zich vaak in gedrag in de omgang met elkaar of naar jou als begeleider van de groep. 

Wat zie jij als je naar jouw groep kijkt? En hoe ga jij daar mee om? 

Het verschil maken of loslaten 

Herken je dat? Dat je denkt ‘ach dit laat ik even gaan’ of dat je denkt ‘wat ik nu zie kan niet, ik kom in actie’. In deze bronzen weken is het aan jou als begeleider om steeds opnieuw te kiezen waar en hoe je begeleiding bij geeft en het verschil maakt of waar je loslaat.

Bij de start van dit seizoen of schooljaar ben je als groep op weg gegaan. Dat kan afhankelijk van de organisatie waarin je samenkomt met kinderen of jongeren en de activiteit waarbij jij begeleiding geeft verschillen. Op school staat bijvoorbeeld het vormen van een fijne groep in combinatie met leerprestaties centraal, op de BSO wil je kinderen een positieve invulling geven van vrije tijd om zich op allerlei manieren te ontwikkelen in het samenzijn met andere kinderen en op de sportvereniging zijn jullie als team wie weet voor een mooie plek in de competitie gegaan. Het is belangrijk om in deze fase bij de keuze tussen in actie komen of loslaten ook het doel van de groep voor ogen te houden. 

Weeg af:

1.    1) Brengt dit loslaten ons doel van de groep en samenzijn ‘in gevaar’? Maak dan het verschil en kom in actie. 
2.    2) Draagt dit loslaten bij aan het doel van de groep en deze bronzen weken? Dan is het oké en kun je loslaten. 

Loslaten door de begeleider van de groep, kan voor kinderen en jongeren verwarrend zijn. Ze begrijpen bijvoorbeeld niet waarom de afspraken voor de omgang met elkaar opeens minder aandacht van jou krijgen of wat maakt dat je een activiteit op een andere manier aanpakt. De normen en de aanpak die je gedurende dit seizoen of schooljaar hebt gehanteerd lijkt daarmee weg te vallen. Dat kan de kans op normvervaging verhogen. Ook neemt de veiligheid en voorspelbaarheid af en dat kan extra onrust geven in je groep. Jij gedraagt je anders, dus de kans dat de groep zich anders gaat gedragen neemt daarmee toe. 

10 tips voor het begeleiden van de bronzen weken 

Voor jou als begeleider van de groep kan deze laatste periode van het seizoen of schooljaar ook intensief zijn. Je sluit een periode waarin je met deze kinderen of jongeren mocht optrekken af. Zij hebben jou nodig om dit afsluiten op een goede manier te doen. Wij geven je graag tips voor de bronzen weken. Sluit schooljaar of seizoen met jou als begeleider en samen als groep positief af.

1. Blijf investeren in sociale veiligheid en voorspelbaarheid. Houd de normen voor ogen die je samen hebt opgesteld, leef deze voor en stuur bij als deze niet worden opgevolgd. Hanteer zoveel mogelijk dezelfde aanpak, het ritme, de routines en de structuur als in de afgelopen maanden van dit schooljaar of seizoen.
2. Probeer onder het gedrag van de kinderen en jongeren te kijken en te begrijpen wat maakt dat ze mopperen of kritiek uiten. Plaats het binnen het gedrag dat we zien in de bronzen weken. Neem het niet ’te letterlijk’. Je weet na het lezen van deze blog nog beter waar dit vandaan komt. Door de tijd met elkaar als minder mooi of leuk te bestempelen is het gemakkelijker om je daarvan los te maken. 
3. Probeer boven het gedrag van de groep ’te hangen’ en volg meteen open en nieuwsgierige houding wat er gaande is. Gedrag dat niet past bij de afspraken die jullie hebben gemaakt als groep of waarmee over grenzen van anderen wordt gegaan dien je bespreekbaar te maken. Stel in deze gesprekken de oplossing centraal. Hoe zorgen we met elkaar dat we dit schooljaar of seizoen positief afsluiten voor iedereen? 
4. Kijk terug op het afgelopen schooljaar en seizoen. Benoem individueel en aan de groep wat zij en jullie samen bereikt hebben. Spreek je waardering uit voor de mooie en positieve momenten en de lastige of verdrietige momenten. 
5. Leef voor dat voelen mag. Geef ruimte en maak zichtbaar dat alle ervaringen en gevoelens er mogen zijn. Stel jezelf kwetsbaar op en nodig uit om openheid en of kwetsbaarheid te tonen. Voor een kind of jongere is het afsluiten van een schooljaar of seizoen, een afsluiting van een belangrijke periode in hun leven. Dat kan zwaar vallen en ook emotioneel zijn. Zeker als zij in een positieve groep een warme en hechte band met elkaar hebben opgebouwd of met jou als begeleider van de groep. 
6. Zie de behoefte van kinderen en jongeren om samen te genieten en plezier te maken, maak hier ruimte voor en stimuleer dit op andere momenten vorm te geven.
7. Zorg als begeleider van de groep dat je, net als tijdens de gouden weken, ook nu extra aandacht hebt voor individuele en groepsgesprekken en groepsvormende activiteiten. Dit maakt het nemen van afscheid en afsluiten makkelijker en geeft dit een positieve energie mee.
8. Kijk samen vooruit. Kinderen of jongeren hebben behoefte aan informatie over wat er volgend schooljaar of seizoen gebeurd. Ga er samen over in gesprek of laat alvast dingen zien. Als je opmerkt dat er extra spanningen of onzekerheden spelen, kun je samen met de groep of  de betreffende kinderen of jongeren de mogelijkheid bieden om kennis te maken met een nieuwe begeleider, ruimte of groep. 
9. Sluit met aandacht de laatste week of het laatste samenzijn af met een speciaal daarvoor gekozen activiteit of ritueel. Een laatste mooie herinnering met elkaar doet ieder kind of jongere in de groep goed. Hier denken zij vaak nog aan terug als het afscheid eenmaal genomen is.
10. Zorg voor je eigen energie. In deze laatste periode ‘moet’ je als begeleider van de groep nog van alles, je eigen vermoeidheid kan toenemen en de groep kan extra aandacht vragen van jou als het roeriger is. Daar zet je met meer energie gemakkelijker je schouders onder. Vergeet dus niet om jezelf te blijven opladen. 

Spelenderwijs aan de slag met lespakket

Om positieve groepsvorming te stimuleren ontwikkelen wij lespakketten die bestaan uit diverse werkvormen. Voor de Dag tegen Pesten op 19 april hebben wij ook een lespakket gemaakt. ‘Nog steeds goed voor Elkaar!’. Dit pakket kun je ook inzetten in de bronzen weken. Hiermee kun je spelenderwijs in gesprek, je creativiteit inzetten, samenwerken & bewegen en aan het werk met de kijkwijzer bij de film ‘Sterker Staan kun je leren’.

De verschillende werkvormen uit het lespakket dragen bij aan de sfeer in de groep. Met ons lespakket spelen we in op diverse thema’s. Zo kunnen de kinderen leren dat iedereen gelijkwaardig is, begrijpen welke rol zij hebben in de groep en krijgen ze begrip voor andere opvattingen. Het werken aan deze onderwerpen ondersteunen bij het vasthouden of versterken van een positieve groepsdynamiek in de bronzen weken. De begeleider van de groep krijgt handvatten voor de nabespreking en reflectie op de werkvormen.

Gedachtekracht inzetten in de bronzen weken

Naast het inzetten van het lespakket, kan het ook waardevol zijn om te werken met gedachten, gevoelens en gedrag vanuit de Toolkit: ‘Ik denk me Sterk’. Dit spel, bestaande uit 100 kaarten, leert je de kracht van gedachten ontdekken en hoe deze in te zetten met kinderen en jongeren. Wil jij weten hoe je effectief de Toolkit in kunt zetten in jouw groep? Regelmatig geeft Mirelle Valentijn de online workshop ‘Werken met de Toolkit’.

Heb jij passie voor het versterken van sociale veiligheid en weerbaarheid?

Bij Kenniscentrum Omgaan met Pesten bieden wij opleidingen voor dé professional die het verschil wil maken in sociale veiligheid. Je kunt zelfstandig of binnen je organisatie aan de slag als Sta Sterk trainer of je kunt binnen jouw onderwijsorganisatie als anti-pestcoördinator.
Ook komen wij met plezier naar jouw organisatie toe om een incompany scholing te verzorgen. 

Kortom, er is voor jou ook een mogelijkheid bij om #verschilmaker te zijn!

Hulp inschakelen van een sta sterk trainer

De professionele trainers van Kenniscentrum Omgaan met Pesten zijn werkzaam vanuit hun eigen praktijk, school of organisatie. Tijdens hun intensieve opleiding hebben zij geleerd te werken met de Sta Sterk methodiek. Scholen, buitenschoolse opvang, (sport)verenigingen en andere organisaties waar kinderen en jongeren samenkomen, kunnen terecht voor deskundigheidsbevordering van professionals en vrijwilligers, ondersteuning bij de verdere ontwikkeling van het sociaal veiligheidsbeleid en het vergroten van kennis en vaardigheden voor ouders en andere opvoeders.

Hulpvragen van kinderen of jongeren

In deze bronzen weken signaleer je regelmatig hulpvragen. Kinderen of jongeren verdienen een steuntje in de rug om volgend schooljaar of seizoen meer weerbaar en met zelfvertrouwen van start te gaan. Je kunt verwijzen naar de Sta Sterk training en de brugklastraining Stevige Stap.

Verdiepingsworkshop, gastles of themabijeenkomst

Het is óók mogelijk om een Sta Sterk trainer uit te nodigen in de groep, op school of organisatie voor een verdiepingsworkshop of gastles. 
Onze trainers geven Sta Sterk workshops en Feel Fine Online workshops in diverse organisaties waar kinderen en jongeren samenkomen en de antipestprogramma’s ‘Sta Sterk op School’ en ‘Omgaan met Elkaar’ aan groepen en binnen het basis- en voortgezet onderwijs. 

 

Kijk hier voor een trainer bij jou in de omgeving >