Kinderen worden heftiger en langer gepest, blijkt uit rapport van de Onderwijsinspectie

Uit het rapport ‘Overzicht Dossiers Vertrouwensinspecteurs in het Onderwijs 2023-2024’ van de Onderwijsinspectie blijkt dat pesten in het onderwijs niet alleen toeneemt, maar ook ernstiger en langduriger wordt. Vertrouwensinspecteurs ontvangen steeds meer meldingen over ongewenst gedrag, zoals seksuele intimidatie, discriminatie, psychisch geweld en pesten. Veel meldingen gaan over kinderen op de basisschool.
Aantal meldingen van pesten stijgt met 33%
Dat is een zorgelijke ontwikkeling, want de impact van pesten is groot. Steeds vaker escaleert pestgedrag tot fysieke bedreiging of zelfs geweld. Kinderen worden soms jarenlang gepest. Scholen worstelen met het doorbreken van deze patronen en het herstellen van de groepsdynamiek. Ook social media speelt hierin een rol, omdat het eenvoudig is om negatieve berichten te plaatsen en te delen. Online pesten gaat 24/7 door en escaleert gemakkelijk.
In 2024 werden 2317 nieuwe dossiers aangemaakt door de vertrouwensinspecteurs, een stijging van 33% ten opzichte van 2022 (1743 dossiers). Vertrouwensinspecteurs zijn contactpersonen voor iedereen die misstanden ziet of meemaakt in het onderwijs. Je kunt hierbij denken aan onderwijspersoneel, maar ook ouders en leerlingen.
Bij ruim de helft ging het om psychisch geweld, zoals pesten en (non-)verbale dreiging. Dit aantal steeg met 60%, van 752 in 2022 naar 1187 in 2024. Ook meldingen van fysiek geweld namen toe: 623 dossiers, waarvan 185 gevallen van (zware) mishandeling.
De precieze reden voor de stijging is niet helemaal duidelijk. Mogelijk wordt pestgedrag vaker herkend en gemeld, of weten meer mensen de inspecteurs te vinden.
Wat wél duidelijk is: alle kinderen en jongeren hebben recht op een veilige leeromgeving. Daarom werkt de overheid aan een wetsvoorstel dat scholen verplicht een vertrouwenspersoon aan te stellen.

“Elke melding is er één te veel” – reactie van Kenniscentrum Omgaan met Pesten
“Wij vinden het verdrietig dat het aantal meldingen van pesten opnieuw is gestegen,” zegt Mirelle Valentijn, oprichter en docent bij het Kenniscentrum Omgaan met Pesten. “Als Sta Sterk trainer werk ik dagelijks met kinderen en jongeren en zie ik, net als mijn collega’s van ons landelijk team Verschilmakers, hoe groot het probleem is. Pesten kan levenslange gevolgen hebben. Dat weten wij als geen ander. Dit rapport motiveert ons nog meer om het verschil te maken in sociale veiligheid.”
Toch ziet Mirelle ook een positieve kant: “De stijging kan ook betekenen dat er meer aandacht is voor pesten en dat kinderen en ouders beter weten waar ze hun verhaal kunnen doen. Hoe eerder een pestsituatie bekend is, hoe sneller we kunnen ingrijpen en verandering kunnen brengen.”

“Ze trapten me van mijn fiets en sloten me in.” – Het verhaal van Mirelle
Mirelle Valentijn weet als geen ander hoe destructief pesten is. Ze deelde haar verhaal de afgelopen dagen met diverse media.
Haar verhaal begint op de basisschool. Mirelle was de jongste en kleinste van de klas, droeg een grote bril en was niet weerbaar. Ze kon zich niet verweren tegen de nare opmerkingen en grapjes. Het pesten duurde wekenlang, niet alleen in de klas, maar ook op het schoolplein en zelfs op straat.
“Er was ook sprake van fysiek geweld. Ik ben een keer met een tak in mijn gezicht gestompt. Een andere keer werd ik op het schoolplein ingesloten door een groep kinderen die me om de beurt een tik gaven.”
De constante angst en onzekerheid hadden een enorme impact op haar. Ze was altijd op haar hoede. En toen ze naar de brugklas ging, stopte het niet.
“Ik was nog steeds datzelfde gevoelige meisje, niet weerbaar genoeg. De pesters hadden me zo weer gevonden. Mijn spullen werden weggegooid, ik werd van mijn fiets getrapt en na school opgewacht door jongens die van alles naar me riepen. Soms was het pestgedrag subtieler, zoals vreemde geluiden maken als ik de klas binnenkwam.”
Op haar diepste momenten had ze zelfs doodsgedachten.
“Sommige dagen werden volledig beheerst door negativiteit. Ik vroeg me af of ik nog wel wilde leven en schreef daarover in mijn dagboek. Ik wilde alleen maar dat het zou stoppen.”
Praten deed ze er niet over.
“Mijn ouders wisten dat ik het moeilijk had, maar niet hoe erg het was. Ik kon er gewoon niet over praten. Het pesten gaf me een negatief zelfbeeld en faalangst.”
Pas op het vmbo vond Mirelle haar rust. Daar verdwenen de pesters en hervond ze haar plezier op school.
Lees haar volledige verhaal hier.

Maak het verschil als Anti-pestcoördinator
Nu, jaren later, zet Mirelle haar ervaring in om een blijvend verschil te maken voor kinderen, jongeren en volwassenen.
Met het door haar opgerichte Kenniscentrum Omgaan met Pesten biedt zij professionals de kans om zich te specialiseren in het voorkomen, signaleren en aanpakken van pesten. Zo leren zij het verschil te maken in sociale veiligheid en weerbaarheid.
Een van de scholingen is de opleiding tot Anti-pestcoördinator. Als Anti-pestcoördinator draag je bij aan een veiligere schoolomgeving door te investeren in preventie. In deze opleiding leer je effectieve strategieën om pesten te herkennen, te voorkomen en structureel aan te pakken binnen jouw school of organisatie.
Wil jij ook bijdragen aan een veiligere schoolomgeving? Lees meer over de opleiding tot Anti-pestcoördinator
Zorg voor een zichtbare Anti-pestcoördinator op jouw school
Mirelle vindt het belangrijk dat er steeds meer goed geschoolde Anti-pestcoördinatoren komen én dat ze beter zichtbaar zijn. “Kinderen weten vaak niet waar ze met hun verhaal over pesten terechtkunnen, bijvoorbeeld als ze zich bij hun eigen leerkracht of mentor niet veilig genoeg voelen om dit te melden.”
Samen met Marloes van Tetering, ook docent aan de opleiding tot Anti-pestcoördinator, heeft Mirelle een aantal tips op een rij gezet om zichtbaarder te worden als Anti-pestcoördinator. Lees de tips hier.

Zorg dat leerlingen naar elkaar omkijken en praat over pesten
Ook is het essentieel dat mensen meer omkijken naar elkaar en uitspreken over wie ze zich zorgen maken. Zo wordt het pesten bespreekbaar. Wil je meer lezen over ‘praten over pesten’? Gebruik dan onze tips uit de blog ‘Ontdek hoe je praat met kinderen over hun rol in de groep’.
Veel aandacht voor pesten in de media

Naar aanleiding van het rapport van de Onderwijsinspectie heeft Mirelle haar ervaringen gedeeld in diverse media. Ook veel collega Sta Sterk trainers van ons landelijk team van Verschilmakers spraken over het belang van pestpreventie.
“Wij waarderen het enorm dat zoveel media aandacht besteden aan de problemen rondom pesten en de stijging van het aantal meldingen. Zo kunnen wij met velen in actie komen om deze cijfers te laten dalen. Hoe meer bewustwording, hoe groter de kans dat we samen het verschil kunnen maken.”
Het is belangrijk dat we kinderen, jongeren en hun ouders, net als professionals en vrijwilligers die werken met jeugd, bereiken en aanmoedigen om het verschil te maken en het tij te keren. Laten we daar met elkaar onze schouders onder zetten.

Terugkijken of -lezen? Bekijk hier de interviews:
Interview Telegraaf: Mirelle deelt samen met diverse experts en ervaringsdeskundigen de ‘kijk’ op het rapport van de Onderwijsinspectie.
Interview Trouw: Mirelle vertelt over wat zij hoort over pesten bij binnen scholen en verenigingen en hoe zij denkt wat er nog meer gedaan kan worden om het pesten te verminderen.
Item in NOS Jeugdjournaal: Mirelle legt aan de jonge kijkers van het Jeugdjournaal uit hoe lastig het kan zijn om hulp te vragen en vertelt over het belang van hulp aan een hele groep.
Item in NOS Journaal & NOS Journaal in Makkelijke Taal: Mirelle vertelt over haar ervaringen met pesten, over het werk van anti-pestcoordinatoren en waarom dit zo belangrijk is.
Item in Nieuws van de Dag: Mirelle spreekt met Art Rooijakkers en Carmel de Boer van Stichting Kikid over het rapport, de ervaringen met pesten en hoe het pesten is veranderd door social media.
Interview Algemeen Dagblad: Mirelle Valentijn spreekt met het Algemeen Dagblad over het rapport van de Onderwijsinspectie met de nieuwste cijfers over pesten.
Opvoeddilemma in De Telegraaf: Mirelle Valentijn geeft tips over wat te doen als je kind pestgedrag vertoont.
Interview Nederlands Dagblad: Sta Sterk trainer in opleiding Britt van Vroenhoven heeft deze week een mooi interview gehad met het Nederlands Dagblad over het rapport van de Onderwijsinspectie over pesten.
Interview Dagblad van het Noorden: Ingrid Bakker – Van der Schuyt, regio-coördinator van het landelijk team Sta Sterk trainers in Noord-Nederland, heeft met het Dagblad van het Noorden gesproken over de invloed van pesten op kinderen en hoe je hiermee als school om kunt gaan.
Laten we samen het verschil maken en het tij keren. Iedere leerling verdient een veilige schoolomgeving!
Wil jij hieraan bijdragen? Lees meer over de opleiding tot Anti-pestcoördinator

Deel dit blog op Social Media
Zet onze gratis lespakketten in om aan sociale veiligheid te werken en pesten tegen te gaan!
De lespakketten kunnen bijvoorbeeld in het onderwijs, de kinderopvang en op de sportclub worden ingezet door pedagogisch professionals en / of vrijwilligers, die werken met kinderen en jongeren. Ieder lespakket heeft een eigen thema en is ontwikkeld voor de Week tegen Pesten of Dag tegen Pesten. In de lespakketten zijn werkvormen, spelvormen, werkbladen, tips & tools opgenomen die bijdragen aan het voorkomen, tijdig signaleren en aanpakken van pesten. Door inzet van het lespakket versterk je sociale veiligheid in een groep en/ of organisatie.
Ontvang altijd als eerste onze tips en nieuwe lespakketten
"*" geeft vereiste velden aan
Wil jij ook specialiseren in interventies bij sociale veiligheid en weerbaarheid?
Bij Kenniscentrum Omgaan met Pesten bieden wij opleidingen voor dé professional die het verschil wil maken in sociale veiligheid.
Kortom, er is voor jou ook een mogelijkheid om #verschilmaker te zijn!
(Online) Activiteiten
Naast onze opleidingen organiseren wij ook regelmatig (online) workshops, trainingen en webinars aan. Sommigen gratis en anderen tegen een kleine vergoeding.
Auteur:
Mirelle Valentijn
In 2023 werd ik als drijvende kracht achter onze organisatie Omgaan met Pesten benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.
Als eigenaar van het Kenniscentrum kom je mij tegen als docent in ons scholingsaanbod. Ik ben daarnaast actief betrokken bij de ontwikkeling en uitvoering van alle opleidingen die wij aanbieden.
Ik heb een enorme motivatie, kracht en hele sterke missie om de wereld vriendelijker en veiliger en daarmee mooier te maken. Ik heb sinds 2003 duizenden kinderen, jongeren, volwassenen en pedagogisch- en onderwijsprofessionals geholpen.

Advies nodig?
Neem contact op met Mirelle