Jose maakt het verschil als Sta Sterk trainer op de BSO-locatie

Steeds meer kinderopvangorganisaties kiezen ervoor pedagogisch professionals te scholen, waardoor zij als specialist binnen de organisatie kunnen fungeren en of interventies in de vorm van plusactiviteiten kunnen bieden.

Naast de eigen functie, kunnen zij dan ook gericht methodieken inzetten ter preventie of juist het aanpakken van pesten binnen de kinderopvang op de BSO’s. Hierbij kun je denken aan activiteiten voor een specifieke groep of individuele leerlingen en ouders. Onze basisopleiding tot Sta Sterk trainer – Trainer Omgaan met Pesten sluit hierbij aan.

Dat pestgedrag op veel meer plekken voortkomt dan alleen op scholen, daar is José locatiemanager binnen de Kinderopvang, zich enorm van bewust. Zij volgde de opleiding en zet zich nu in om pesten binnen de kinderopvang en buitenschoolse opvang tegen te gaan. 

Jose koos voor de opleiding tot Sta Sterk trainer

Basisscholen en kinderopvangorganisaties zijn nauw met elkaar verbonden. “Pesterijen die op school plaatsvinden kunnen doorgaan op de buitenschoolse opvang en andersom’’, stelt José. “Als een kind zich niet veilig voelt op school kan het gevolg zijn dat hij of zij zich ook niet veilig voelt op de opvang omdat daar vaak dezelfde kinderen komen.’’

De locatiemanager vindt dat aandacht voor pestgedrag in de kinderopvang nog wat achterblijft, terwijl wel steeds vaker aandacht is voor de sociale veiligheid van kinderen op school. “Daar wil ik verandering in brengen’’, zegt zij. “Kinderopvangorganisaties kunnen Sta Sterk trainers – Trainers Omgaan met Pesten extern inhuren of intern opleiden. Deze trainers kunnen kinderen Sta Sterk workshops of de meer intensieve Sta Sterk Training geven zodat hun sociale weerbaarheid vergroot wordt. Ook kan deze trainer de pedagogisch medewerkers trainen in hun preventief en curatief handelen en kunnen zij ouders informeren over de manier waarop zij hun kinderen kunnen ondersteunen.”

José ziet ook dat niet elke pedagogisch medewerker even goed is uitgerust in het omgaan met pestsituaties. “Hoe vaak hoor je niet; ‘ach, die onzekerheid is gewoon zijn karakter’ of ‘stop met dit gedrag en ga allebei maar even ergens anders spelen’’’, zegt zij. “Hoe goed het ook is bedoeld; het lost allebei niets op. Ook pedagogisch medewerkers hebben behoefte aan praktische handvatten en daar kan de cursus Sociale Veiligheid in de kinderopvang of een Sta Sterk trainer – trainer Omgaan met Pesten binnen de organisatie in ondersteunen.’’

De kracht van oplossingsgericht handelen op de BSO met een supportgroep 

Een oplossingsgerichte manier om pestgedrag om te buigen naar positief gedrag is het inzetten van de supportgroep: een groep van vijf tot acht kinderen die “het slachtoffer” gaat helpen.

“De kinderen worden voor de supportgroep geselecteerd door een leerkracht of pedagogisch medewerker’’, legt José de werkwijze uit. “In een eerste gesprek worden zij uitgenodigd mee te denken over suggesties waarop ze het ‘slachtoffer’ zouden kunnen helpen. Alle ideeën worden genoteerd en er worden afspraken gemaakt waarmee de supportgroep aan de slag gaat.

Na een week volgt een afspraak met het “slachtoffer”. Hij of zij vertelt over de ervaringen van afgelopen week. Diezelfde week komt ook de supportgroep bij elkaar. Eenieder vertelt hoe hij of zij heeft kunnen helpen. Belangrijk is hierbij het goede gedrag te bekrachtigen en complimenten te geven. In overleg met de groep wordt de supportgroep nog een week verlengd. Na de tweede week volgt de evaluatie met zowel het slachtoffer als de supportgroep.

Het inzetten van een supportgroep heeft gevolgen op zowel korte termijn als op lange termijn. Ze zijn niet alleen voelbaar voor het slachtoffer, maar ook voor de supportgroep zelf: kinderen krijgen meer zelfvertrouwen, hebben het gevoel echt iets te kunnen betekenen voor een ander, nemen hun eigen verantwoordelijkheid en leren dat ze zelf het verschil kunnen maken.” 

Kritische noot bij het werken met de steungroep aanpak of supportgroep vanuit ons kenniscentrum 

De steungroep of supportgroep wordt verantwoordelijk gesteld voor verbetering van het (pest)gedrag op de groep voor een specifiek kind. 

Mirelle Valentijn, docent bij het kenniscentrum en werkend als Sta Sterk trainer vanuit haar eigen praktijk plaatst een kritische noot: ‘In een preventief stadium kan deze aanpak goed werken. Als een kind bijvoorbeeld moeite heeft om in de groep mee te doen, of niet zo goed kan samenwerken of snel boos wordt. Dan kun je met zo’n supportgroep bekijken: hoe gaan we dat met elkaar beter maken? De kinderen hebben een rol binnen het probleem. Ze een rol binnen de oplossing geven is goed, maar de verantwoordelijkheid voor de sociale veiligheid in de groep moet altijd liggen bij de pedagogisch medewerkers die de kinderen opvangen.   

Ik kwam op een BSO-locatie als Sta Sterk trainer waar ze met de handen in het haar zaten. Al langere tijd werd een meisje zowel op school, haar sportclub en BSO gepest. De pedagogisch medewerkers waren enorm gemotiveerd dit meisje te helpen. Dat heeft mij echt geraakt. Verschilmakers zijn voor een kind zoals zij, zo belangrijk en beperken de schade. Het meisje had een goede vertrouwensband met de PM’ers. De supportaanpak was ingezet na tips van de betrokken pedagogisch coach. In de supportgroep zaten de pester, een meeloper en een paar positieve helpers/verdedigers. In het bijzijn van pedagogisch medewerkers vertoonden de kinderen sociaal wenselijk gedrag. Maar in het geniep ging het pesten door. Het meisje voelde zich nog meer naar beneden gehaald en haar gevoel van veiligheid nam verder af.

Steeds vaker kiezen BSO-locaties voor plusactiviteiten binnen het activiteiten aanbod. Deze dragen actief bij aan de sociaal emotionele ontwikkeling van kinderen. In de Sta Sterk workshops die ik heb gegeven samen met de pedagogisch medewerkers, hebben de kinderen ontdekt hoe ze grenzen beter kunnen herkennen bij zichzelf en een ander en wat de gevolgen zijn als je over grenzen van een ander gaat. Het was mooi om in de loop van de weken te zien dat zij leerden op te komen voor zichzelf en een ander. Met het eigen maken van deze vaardigheden nam ook de opbrengst van de inzet van de supportgroep toe. Het pesten nam af. Dat ik samen met deze verschilmakers heb mogen bijdragen aan het welzijn van dit meisje en doorbreken van de onveiligheid die was ontstaan is ook voor mij van betekenis. 

Als een kind structureel gepest wordt, vind ik de supportgroep inzetten of alleen de supportgroep inzetten een gevaarlijke manier. Op lange termijn kan het schadelijk zijn omdat je het slachtoffer buiten spel zet in plaats van in de eigen kracht. Mijn advies is om bij structureel pesten met het kind zelf te gaan werken aan weerbaarheid, pesters en meelopers aan te spreken op hun gedrag, te werken met de groep aan positief gedrag en indien nodig sancties in te stellen. Het moet voor alle kinderen duidelijk zijn dat pesten een no go is.

Binnen de kinderopvang op BSO-locaties kunnen pedagogisch medewerkers niet altijd voldoende ondersteuning bieden, net als een leerkracht op school in de klas. Soms is er intensievere ondersteuning nodig voor het slachtoffer of andere kinderen. Overleg met ouders / verzorgers is dan nodig. Een voorbeeld van intensievere ondersteuning kan de Sta Sterk training zijn, waarnaar het kind verwezen wordt. 

Onze ambitie

Onze wens is dat alle kinderen in Nederland & België in hun vrije tijd op BSO’s kunnen rekenen op een pedagogisch professional met aandacht voor welbevinden en sociale veiligheid. Zodat alle kinderen veilig op kunnen groeien tot volwassenen die sterk in het leven staan.

Hiervoor hebben we jou nodig, de volgende verschilmaker!

Verschilmakers komen in actie, doen iets goeds en zetten anderen aan ook het goede te doen. Samen met jou maken we heel graag het verschil in sociale veiligheid bij de kinderopvang.

Vraag voor meer informatie over de cursus sociale veiligheid in de kinderopvang de cursusgids aan of meld je direct aan. Naast deze cursus geven we ook online interactieve webinars gericht op pesten voorkomen, tijdig signaleren en aanpakken op BSO-locaties. Kijk voor de data in de agenda. 

een sta sterk trainer inzetten bij jou op de op bso-locatie?

Vind een trainer in de buurt.   

Zelf als sta sterk trainer werken op bso-locaties? 

Je kunt zelfstandig of binnen je organisatie aan de slag als Sta Sterk trainer. Vraag de opleidingsgids aan.