Aan VIVA verteld – Van spontaan en enthousiast naar terughoudend en timide

Kim (34) is op de middelbare school gepest. Ze vond nare teksten over haar op het schoolplein, in de toiletten en zelfs in het park. ‘Het voelde alsof ik in een nachtmerrie zat.’

Onzekerheid

‘Daarom kwamen de teksten voor mij als donderslag bij heldere hemel. Van de een op andere dag was ik in een nachtmerrie beland. Ik dacht altijd dat ik oké was met iedereen, maar blijkbaar was dat niet zo. Juist omdat ik geen idee had wie er achter deze pesterijen zat, was het zenuwslopend. In het begin probeerde ik het voor mezelf nog weg te lachen: oh, gaat wel weer over, dacht ik. Maar dat ging het niet. Het ging juist van kwaad tot erger. En al snel beperkte het zich ook niet meer alleen tot het schoolplein. Toen een vriendin van mij in een parkje even verderop ook teksten over mij zag, is ze naar een mentor gestapt. Die probeerde me gerust te stellen. Ik moest me er maar niet te veel van aantrekken, ze zouden de boosdoeners wel te pakken krijgen. Maar ondertussen gebeurde er niet veel. Toch bleef ik hopen dat het op school opgelost kan worden en het met een sisser af zou lopen. En hield ik thuis mijn mond.

Ondertussen ging ik elke dag met buikpijn naar school. Door de pesterijen veranderde ik langzaam maar zeker van een vrolijk meisje met een rijk sociaal leven in een grijs muisje. Ik had altijd best een uitgesproken smaak gehad, maar ik stopte met het dragen van opvallende kleding. Ook stopte ik met dansen, toneelspelen en modellenwerk. Vond ik het voorheen juist leuk om in de schijnwerpers te staan nu durfde ik mezelf steeds minder te laten zien omdat ik bang was voor de reacties van anderen. Steeds meer kroop ik terug in m’n schulp. En omdat ik gestopt was met al mijn hobby’s had ik buiten school bijna geen leven meer.

Thuis was ik aan een stuk door aan het huilen. ’s Nachts lag ik wakker van de pesterijen. Ik had nachtmerries en was alleen maar aan het piekeren. Door alle nare gevoelens en vermoeidheid kon ik me niet meer concentreren op school of huiswerk en stroomde ik af van havo/atheneum naar mavo. Op een gegeven moment was ik alleen nog maar bezig met het pesten, met overleven. Hoe ga ik de dag doorkomen? Hobby’s had ik niet meer en mijn zelfvertrouwen was als sneeuw voor de zon verdwenen. Ik was altijd een zorgeloze tiener, maar ineens was ik het mikpunt van spot. Dat vreet aan je.’

Ouders vertellen

‘Ook mijn ouders viel het op dat ik zo veranderde. Hoewel mijn moeder me vaak vroeg wat er toch aan de hand was, durfde ik pas na twee maanden te vertellen dat ik gepest werd. Dat ik huilbuien had en ’s nachts geen oog meer dicht deed. Mijn moeder belde meteen naar de school. Toen ze van mijn mentor hoorde dat het pesten hen bekend was, was ze met stomheid geslagen. Waarom had hij haar niet gebeld?

Waren het eerst nog alleen verwensingen, op een gegeven moment werden mijn achternaam en telefoonnummer erbij gezet. Midden in de nacht stond de telefoon roodgloeiend. ‘Woont hier kankerwijf Kim?’ of ‘Kim moet dood’ werd er door de telefoon geschreeuwd. Maar ik had nog steeds geen idee wie het was. Op een gegeven moment hebben mijn ouders noodgedwongen een geheim nummer genomen.’

Op school

‘Uiteindelijk heeft het bijna een jaar geduurd voordat er meer duidelijk werd. Buiten school had ik bijna niks meer, maar ik zag thuis gelukkig nog wel vriendinnen. Samen luisterden we muziek en konden we uren dansen. Daar kon ik echt van genieten, even wat afleiding. Op een gegeven moment haalden ze me over om mee te gaan naar een schoolfeest: ‘Kom Kim, we gaan lekker dansen en we maken er samen wat leuks van’. Met zweethanden en klotsende oksels ging ik naar het feest toe. Toen we er eenmaal waren, was het beregezellig. Ik voelde me fijn en we waren lekker aan het dansen toen ik op m’n rug werd getikt door mijn mentor. De pesters bleken op heterdaad betrapt in het toilet. Het bleken twee meiden van een jaar of dertien die ik amper kende. Ze zaten niet eens bij mij in de klas. De reden dat ze mij het leven zo zuur maakten? Ik had ze bij de introductieweek ‘arrogant’ aangekeken. Waarop ze dachten: we gaan Kims leven verzieken. Dat is goed gelukt.’

Straf

‘De schoolleiding nam het serieus op. Ze stuurden de meiden naar Bureau Halt en daarnaast moesten ze mij een brief schrijven om hun spijt te betuigen en uit te leggen waarom ze het hadden gedaan. In de brieven werd duidelijk dat ze totaal geen besef hadden van wat ze bij mij hadden aangericht. De bottom line was eigenlijk dat ze zich afvroegen waar ik me nou eigenlijk druk om maakte. Er kwam geen enkel teken van spijt of empathisch vermogen. Achteraf gezien maakten die brieven het alleen maar erger voor mij.

Zelfs nadat bekend was wie de pesters waren, hielden de treiterijen niet op. Nog steeds gebeurden er kleine dingen. M’n tas werd verstopt of m’n fiets was verplaatst. Op een dag was mijn tas zelfs in het toilet gesmeten. Dat was voor mij kennelijk de druppel. Uit woede heb ik de tas van een van de pesters in een prullenbak gegooid. Dat was niks voor mij. Ik ben huilend naar huis gerend. Na overleg met mijn ouders, besloot ik naar een andere school te gaan.’

Nieuwe school

‘Gelukkig had ik al een vriendin op m’n nieuwe school, want nieuwe vrienden maken durfde ik niet. Ik was door het pesten zo onzeker geworden dat ik niemand meer vertrouwde. Als klasgenoten een opmerking maakten of naar me keken, ging ik gelijk in de aanval: ‘Wat zit je te kijken?’. Ook naar docenten toe had ik een grote mond, ik werd er om de haverklap uitgestuurd. Terwijl ik altijd een voorbeeldige leerling was geweest. Het zou er zelfs om spannen of ik mijn diploma zou halen. Daarom ben ik na een jaar, op mijn vijftiende, naar het volwassenonderwijs gegaan. Zo kon ik in ieder geval mijn diploma in de wacht slepen.

Het idee dat ik van de middelbare school af was, gaf me lucht. Er viel een last van m’n schouders af. Ik had zowaar weer tijd en zin om weer hobby’s op te pakken. Maar mijn moeder zag dat ik meer hulp nodig had. Zo kwam ik bij een therapeut terecht. Daar leerde ik assertiever te zijn. En dat je jezelf moet omringen met mensen die je laten groeien en niet met mensen die je leegzuigen. Het heeft uiteindelijk meer dan een jaar therapie gekost om te leren wat ik waard ben, om weer een positief zelfbeeld te krijgen. Ondertussen kwam ik steeds meer tot mezelf. Op een dag besloot ik de excuusbrieven te verbranden. Dat voelde echt als een keerpunt, het afscheid van die nare periode.

Ik kroop steeds meer uit m’n schulp en durfde weer leuke dingen te ondernemen. M’n oude hobby dansen pakte ik weer op ik ontmoette m’n eerste vriendje toen ik zestien was. Ook ging ik voor het eerst op stap met vriendinnen. Maar ik liep niet alleen door de grote feestende massa en alleen naar de wc gaan, durfde ik al helemaal niet. Want dat was toch het hok dat voor mij symbool stond voor waar al die narigheid was begonnen.’

Na de mavo

‘Nadat ik mijn middelbareschooldiploma had, heb ik een opleiding gedaan tot grafisch vormgever en ben ik prentenboeken gaan maken. Ik gaf ook workshops aan kinderen en het onderwerp pesten kwam daar vaak naar voren. Ik besloot er een speciaal prentenboek aan te wijden en kwam uiteindelijk terecht bij Stichting Omgaan met pesten. Het voelde zo goed om dit onderwerp bespreekbaar te maken dat ik me heb laten omscholen.